In deze folder geeft Spijkenisse Medisch Centrum u algemene informatie over pterygium en pinguecula. Wij adviseren u deze informatie goed te lezen. Aanvullingen op deze informatie worden door uw behandelend arts aan u verteld.

Wat is een pterygium?

Er is sprake van een pterygium (Grieks voor ‘vleugel’) als het bindvlies (dit is het wit wat het oog bedekt) in een driehoekige vorm in en over het hoornvlies (dit is het heldere deel van de voorkant van het oog) gaat groeien. Meestal groeit een pterygium vanuit de neuszijde van de oogbol over het hoornvlies. Hoewel er sprake is van groeiend weefsel en er bij de behandeling soms bestraling plaatsvindt, is dit géén kwaadaardige aandoening.

Figuur 1. Pterygium

Oorzaak

Langdurige blootstelling aan ultraviolette straling (uit het zonlicht) en chronische irritatie van de ogen door een stoffige en droge omgeving, zoals bij langdurig verblijf in een zonnig en een warm klimaat, leiden tot een grotere kans op het groeien van een pterygium. Een pterygium wordt ook vaker gezien bij mensen die veel in de open lucht hebben gewerkt. Een enkele keer is een pterygium een gevolg van ontstekingen aan het hoornvlies en/of de harde oogrok (sclera).

Verschijnselen

In de meeste gevallen heeft men geen last van het pterygium. Soms is er sprake van een chronische irritatie en wordt het oog rood op de plek van het pterygium. De in- en overgroei van het hoornlies kan resulteren in een veranderende cylinder-sterkte van de bril en verminderd zicht. Als het pterygium zo groot is dat het voor de pupilopening is gegroeid zal het zicht ook verminderd zijn. Af en toe treedt er dubbelzien op door een pterygium.

Behandeling

Als het oog geïrriteerd is geraakt (door zonlicht, wrijven, zwemmen etc. of ontsteking van het pterygium), kan het nodig zijn te behandelen met kunsttranen of ontstekingsremmende druppels. Bij groei over het hoornvlies met toenemende cilindersterkte of, toenemende irritatie ondanks druppels en zeker bij groei naar de pupilrand toe, is het aangewezen het pterygium operatief te verwijderen. Meestal wordt en bij de verwijdering van het pterygium een van de volgende aanvullende behandelingen toegepast, omdat dit de terugkeer van het pterygium voorkomt.

Wat gebeurt er tijdens de operatie?

• Een transplantaat van bindvlies van hetzelfde oog naar het operatiegebied;
• Toediening van littekenremmers in het operatiegebied;
• Een lamellair hoornvlies-transplantaat.

Wat gebeurt er na de operatie?

• Geven van littekenremmers (corticosteroid) in druppelvorm;
• Soms wordt er bestraling toegepast.

Ondanks deze aanvullende behandelingen kan in een enkel geval het pterygium toch weer terugkomen. De operatie vindt meestal onder plaatselijke verdoving plaats in dagbehandeling. De eerste dagen na operatie is het oog meestal pijnlijk. Daarna kan het oog geïrriteerd zijn door ‘zand’ gevoel. De oogarts schrijft meestal oogzalf voor ter vermindering van de klachten en ter genezing van het operatiegebied. De pijn moet in de loop van een aantal dagen of weken afnemen. Enige roodheid ter plaatse waar het pterygium zich voordien bevond is normaal en in het algemeen een goed teken. Toename van pijnklachten na de operatie of pussige uitvloed uit het oog is echter een reden om contact op te nemen uw oogarts of haar/zijn waarnemer.

Nazorg behandeling

• Medicatie: volgens het recept van de oogarts gebruikt u de eerste week de druppels of oogzalf, 3 tot 4 keer per dag. In de tweede week stopt u hiermee, en start u met de dexamethasondruppels. Dit druppelt u 4 keer per dag, volgens een afbouwschema waarbij u elke week 1 druppel minder druppelt
• Ter bescherming van uw oog draagt u ’s nachts een plastic oogdop. Dit doet u voor twee weken
• Na één week komt u op controle.

Pinguecula

Een pinguecula (Latijn voor ‘vetbolletje’) is een witgele zwelling in het bindvlies van het oog aan de neuszijde (vaker dan aan de slaapzijde) van de oogbol. Het is eigenlijk geen opeenhoping van vet maar van eiwit(fragmenten). Het komt bij een groot deel van de bevolking voor, vaak naarmate men ouder wordt, en meer bij personen die veel buiten zijn (geweest). Het is een goedaardige verandering van het bindvlies. Er vindt geen ingroei in het hoornvlies plaats zoals bij een pinguecula.

Figuur 2. Pinguecula

Oorzaak

De oorzaak van pinguecula is een combinatie van veroudering en blootstelling aan ultraviolette straling (zoals zonlicht of lassen).

Behandeling

Behandeling is niet nodig, behalve bij irritatie; dan worden vaak kunsttranen of ooggel voorgeschreven. Een enkele keer is er sprake van een lokale ontsteking. In dit geval kunnen antibiotica en/of ontstekingsremmende oogdruppels worden voorgeschreven. Operatieve verwijdering is maar zelden zinvol.

Nazorg behandeling

• Medicatie: volgens het recept van de oogarts gebruikt u de eerste week de druppels of oogzalf, 3 tot 4 keer per dag. In de tweede week stopt u hiermee, en start u met de dexamethasondruppels. Dit druppelt u 4 keer per dag, volgens een afbouwschema waarbij u elke week 1 druppel minder druppelt;
• Ter bescherming van uw oog draagt u ’s nachts een plastic oogdop. Dit doet u voor twee weken;
• Na één week komt u op controle.

Neemt u voor vragen, meer informatie of het afmelden van een afspraak contact op met polikliniek Oogheelkunde. De polikliniek is bereikbaar op 0181-65 85 90 of via de BeterDichtbij app. Raadpleeg de website www.spijkenissemc.nl voor actuele openingstijden. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen via het algemene telefoonnummer 0181-65 80 88.