In deze folder geeft Spijkenisse Medisch Centrum u algemene informatie over een behandeling met botuline toxine, ook wel bekend als botox. Wij adviseren u deze informatie goed te lezen. Aanvullingen op deze informatie worden door uw behandelend arts aan u verteld.

Uw neuroloog stelt voor u te behandelen met botuline toxine. Botuline is een gif dat in de natuur voorkomt, maar wat gezuiverd en verdund als medicijn gebruikt wordt. Het doel van de behandeling met botuline toxine is er voor te zorgen dat spieren zich minder onwillekeurig samentrekken, waardoor u minder ongewilde bewegingen maakt. In deze folder vertellen we u wanneer behandeling met botuline toxine mogelijk is, wat het is, hoe het werkt en welke mogelijke bijwerkingen kunnen optreden.

Voor welke aandoeningen kan botuline zinvol zijn?

Dystonie is een verzamelnaam voor stoornissen die ontstaan door onwillekeurige spierspanningen. Botuline toxine wordt gebruikt als eerste keus middel bij verschillende stoornissen. Bijvoorbeeld bij:

• Cervicale dystonie: dit is een dystonie van de hals- en nekspieren, waardoor iemand onwillekeurig hoofdbewegingen maakt;
• Blefarospasme: dit is een dystonie van de oogspieren, waardoor iemand gaat knipperen met de ogen;
• Spasmodische dysfonie: dit is een dystonie van de stembanden, waardoor de stem vervormd wordt;
• Oromandibulaire dystonie: dit is een dystonie van de mond-, kaak- en tongspieren;
• Hemifacialisspasme: dit is een bewegingsstoornis van één kant van het gezicht, waarbij de spieren samentrekken. Dit wordt veroorzaakt door irritatie van de aangezichtszenuw. Hemifacialisspasme is geen dystonie, maar is wel als een dystonie te behandelen.

Klachten van dystonie of hemifacialisspasmen kunnen verlicht worden met Botuline toxine injecties. De neuroloog spuit zeer kleine hoeveelheden Botuline toxine in de juiste spieren. Meestal moet er op meerdere plaatsen geïnjecteerd worden. De klachten verbeteren na enkele dagen tot weken, maar verdwijnen vaak niet helemaal volledig. Na enkele maanden moet de behandeling worden herhaald, omdat de Botuline toxine dan uitgewerkt is. Als u in meer delen van het lichaam spierstoornissen heeft dan adviseren wij u pillen, omdat botuline injecties dan te belastend zijn en waarschijnlijk niet het gewenste resultaat geven.

Hoe werkt het?

Botuline toxine werkt op de plaats waar de zenuwuiteinden zich verbinden met de spiervezels. Het zorgt ervoor dat de zenuw geen prikkel doorgeeft aan de spier. Dit gebeurt doordat Botuline toxine aan het zenuwuiteinde gaat zitten en voorkomt dat ‘’de boodschapper’’ ofwel neurotransmitter Acetylcholine (ACh) genaamd, een signaal, een prikkel doorgeeft aan de spier. Deze prikkeloverdracht is nodig om de spier te laten aanspannen. Na toediening van Botuline toxine zal de spier dus verslappen en ook dunner worden.

Hoe verloopt de behandeling?

De botuline wordt ingespoten in de spier of spieren die onwillekeurig samentrekken. Bij de behandeling met botuline wordt nauwkeurig bepaald welke spier(en) het probleem veroorzaakt (veroorzaken). De neuroloog zal vragen hoe het effect van de vorige injecties is geweest en op basis daarvan besluiten welke spieren dit keer geïnjecteerd moeten worden. De behandeling duurt tien tot twintig minuten en gebeurt poliklinisch. Het effect is na enkele dagen tot twee weken merkbaar, maar zal na enkele maanden weer verdwijnen.

Wat zijn de bijwerkingen?

Over het algemeen treden bij de behandeling met botuline weinig bijwerkingen op. Eventuele bijwerkingen zijn niet ernstig en gaan vanzelf over. Soms kan een injectie pijn doen, een blauwe plek of irritatie veroorzaken. Het kan voorkomen dat er botuline toxine terechtkomt in een andere spier dan bedoeld. Daardoor kunnen klachten soms ook kortdurend verslechteren.

Bij de behandeling cervicale dystonie kunnen slikproblemen en een slappe nek ontstaan. Bij de behandeling van blefarospasme kan het bovenste ooglid omlaag hangen of kunnen droge ogen ontstaan. Mochten deze klachten optreden neem dan altijd contact op met de poli neurologie om te overleggen. Doordat de botox tijdelijk werkt zullen de klachten altijd vanzelf weer verdwijnen. Sommige mensen ontwikkelen antilichamen tegen de Botuline toxine type A, waardoor de behandeling in de loop van de tijd minder krachtig wordt.

Is een voorbereiding nodig?

Bij injecties in het gezicht mag u geen (gezichts)crème of make-up gebruiken. Wanneer u medicijnen gebruikt, kunt u deze gewoon gebruiken.

Meer informatie

• U kunt aanvullende informatie vinden op de volgende site: www.dystonievereniging.nl;
• Nederlandse Vereniging van Dystoniepatiënten
  Postbus 9345
  4801 LH Breda
  076-514 07 65
  secretariaat@dystonievereniging.nl

Neemt u voor vragen, meer informatie of het afmelden van een afspraak contact op met polikliniek Neurologie. De polikliniek is bereikbaar op 0181-65 83 70 of via de BeterDichtbij app. Raadpleeg de website www.spijkenissemc.nl voor actuele openingstijden. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen via het algemene telefoonnummer 0181-65 88 88.