In deze folder geeft Spijkenisse Medisch Centrum u algemene informatie over een abces in het hoofd-halsgebied en de behandeling ervan. Wij adviseren u deze informatie goed te lezen. Aanvullingen op deze informatie worden door uw behandelend arts aan u verteld.

Wat is een abces?

Een abces is een hoeveelheid pus (etter) in een niet eerder bestaande holte. Een abces in het hoofd-halsgebied kan zowel in de mond als buiten de mond ontstaan, vaak in de hals. Een abces kan veroorzaakt worden door:

• een gat in een tand of kies (cariës);
• een ontsteking van het overliggende tandvlees bij een verstandskies;
• na een operatie in de mondholte, zoals het trekken van een tand of kies;
• een ontsteking van een lymfeklier in de hals;
• een keelontsteking of ontsteking van de amandelen achter in de keel.

Abcessen zijn vrijwel altijd het gevolg van een bacteriële infectie. De bacteriën scheiden toxinen af en veroorzaken het afsterven van cellen ter plaatse. De ontstekingsreactie trekt afweercellen aan, die voor een deel ook weer uit elkaar barsten. Hierdoor ontstaat een holte in het weefsel, gevuld met etter. Etter bestaat uit vervloeide dode weefselcellen, levende en dode bacteriën en dode witte bloedcellen. Doordat ergens in het hoofd-halsgebied een holte ontstaat, kunt u klachten krijgen zoals:

• een fors beperkte mondopening;
• zwelling van de wang of hals;
• hoge koorts (> 39 graden);
• roodheid van de huid;
• het niet goed meer kunnen slikken;
• pijn;
• moeilijker kunnen ademen.

Een abces in het hoofd-halsgebied is een potentieel gevaarlijke aandoening: abcessen kunnen zich snel uitbreiden vanuit de mondholte naar de hals, waar de ademhaling dan in het gedrang kan komen. Patiënten met een verdenking op een abces zien we daarom altijd nog dezelfde dag.

Behandeling van een abces

Lokale abcessen in de mondholte behandelen we meestal poliklinisch. De MKA-chirurg geeft een plaatselijke verdoving in de buurt van het abces. Bij een abces werkt deze lokale verdoving soms minder goed dan wanneer er geen abces aanwezig zou zijn.

Met een mesje maken we een kleine incisie bij de zwelling, waarna vaak een forse hoeveelheid pus vrijkomt uit het wondje. Hierna spoelen we de wond en brengen een kleine drain aan in het wondje, om te voorkomen dat de wond dichtvalt en het proces opnieuw begint.

Vaak wordt de drain met 1 hechting vastgemaakt. Hierna volgt een intensieve controle. Vaak is na drie dagen de zwelling dusdanig afgenomen en is het proces tot rust gekomen waarna we de drain kunnen verwijderen. Bij een groot abces in de mondholte of hals verrichten we de behandeling vaak onder narcose. Als de patiënt slaapt, dan maakt de MKA-chirurg een snee in de hals en zoekt het abces. Nadat de pus is weggelopen en de wond is gespoeld, brengen we altijd een drain aan in de hals, die we vasthechten aan de huid.

Na de behandeling

De verdoving is na twee tot vier uur uitgewerkt. De volgende verschijnselen zijn mogelijk:

• een beetje nabloeden;
• het speeksel kan de eerste dagen na de ingreep nog wat rood zijn;
• napijn; hiervoor kunt u de medicatie nemen die de MKA-chirurg u op recept heeft meegegeven;
• een gezwollen wang;
• omdat er een behandeling heeft plaatsgevonden, wordt de wang opnieuw dik (met name de dag na de ingreep!), ook ondanks dat er pus is vrijgekomen. De zwelling neemt normaal gesproken vanaf dag twee af;
• enige temperatuursverhoging is normaal de eerste dagen na de ingreep; mocht de temperatuur hoger worden dan 39 graden, neem dan contact met ons op.

Bij een poliklinische behandeling maken we, afhankelijk van de grootte van het abces en de plaats, een afspraak drie dagen na de behandeling. De wang is dan vaak minder dik en u voelt zich weer beter. Komt er via de drain geen pus meer vrij? Dan kunnen we deze pijnloos verwijderen.

Bij klinische behandeling in het ziekenhuis controleert de MKA-chirurg u dagelijks op de afdeling. Vaak is de eerste dag na de behandeling nog sprake van veel zwelling. Vanaf dag twee neemt dat vaak af. De drain die in de hals is aangebracht, wordt dagelijks gespoeld. De verpleegkundige meet iedere dag (en soms meerdere keren per dag) uw lichaamstemperatuur en bloeddruk. Op indicatie nemen we ook bloed af om het beloop van de ontsteking te kunnen volgen. Vaak kan de drain na enkele dagen verwijderd worden. Gemiddeld is de opnameduur 3-4 dagen.

Wondverzorging

Het is normaal dat de wond de eerste dagen na de ingreep wat nabloedt. Ga niet krachtig spoelen en zuig niet aan de wond. Reinig het gebied van de operatiewond voorzichtig met een zachte tandenborstel. Uw tanden kunt u normaal poetsen.

Roken

De eerste vijf dagen na de behandeling is het beter om niet te roken. Roken heeft een nadelige invloed op de wondgenezing.

Pijnbestrijding

Heeft uw kaakchirurg geen andere pijnstiller voorgeschreven? Dan kunt u een tablet paracetamol innemen. Gebruik geen Aspirine®, dit geeft een grotere kans op nabloeding. Neem de pijnstiller voordat de verdoving volledig is uitgewerkt, bijvoorbeeld direct bij thuiskomst.

Zwelling

Om zwelling te voorkomen, kunt u de wang koelen met een plastic zakje met ijs of met een koelelement in een washandje. U koelt de wang vanaf de eerste dag, drie keer per dag, gedurende twintig minuten. Koelen moet u meteen de eerste dag doen. Doet u dit niet dan heeft het daarna nauwelijks tot geen effect meer. U kunt het beste de eerste nacht wat meer rechtop slapen door een extra hoofdkussen te gebruiken. Ga niet op de behandelde zijde liggen.

Eten

Misschien kunt u de eerste dag(en) na de behandeling moeilijker eten. In dat geval kunt u vloeibaar eten gebruiken totdat de verdoving is uitgewerkt. Het is beter om de eerste dagen geen warme dranken te gebruiken omdat de wond weer kan gaan bloeden. Ook het eten van sterk gekruide gerechten raden wij af, evenals het eten van hard en taai voedsel zoals stokbrood, chips en appels.

Neemt u voor vragen, meer informatie of het afmelden van een afspraak contact op met polikliniek Kaakchirurgie. De polikliniek is bereikbaar op 0181-65 85 93 of via de BeterDichtbij app. Raadpleeg de website www.spijkenissemc.nl voor actuele openingstijden. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen via het algemene telefoonnummer 0181-65 88 88.